Marek Grechuta- twórczość

Marek Grechuta- twórczość

ilustracja
Wydawnictwa
Albumy studyjne 13
Albumy internetowe 13
Albumy koncertowe 9
Kompilacje 15
Minialbumy 3
Single 3
Albumy tribute 8

Albumy studyjne

  • Marek Grechuta & Anawa (1970)
  • Korowód (1971)
  • Droga za widnokres (1972)
  • Magia obłoków (1974)
  • Szalona lokomotywa (1977)
  • Pieśni Marka Grechuty do słów Tadeusza Nowaka (1979)
  • Śpiewające obrazy (1981)
  • W malinowym chruśniaku (1984)
  • Wiosna – ach to ty (1987)
  • Krajobraz pełen nadziei (1989)
  • Piosenki dla dzieci i rodziców (1991)
  • Dziesięć ważnych słów (1994)
  • Niezwykłe miejsca (2003)

Albumy koncertowe

  • Upojenie (1994)
  • The Best (1997)
  • Serce (2001)
  • Unikaty (2006; płyta dołączona do książki „Marek Grechuta. Portret artysty”)
  • Koncerty: Warszawa ’73 (2014)
  • Koncerty: Opole ’76 (2014)
  • Koncerty: Kraków ’81 (2014)
  • Koncerty: Kraków ’84 (2014)
  • Koncerty: Opolski korowód (2015)

Minialbumy

  • Serce (1969)
  • Maryla Rodowicz i Marek Grechuta (1977, z Marylą Rodowicz)
  • Kraków (2003, z Myslovitz)

Single

  • „Gaj” / „Mały barek w Santa Cruz” (1977, z Marylą Rodowicz)
  • „Muza Pomyślności” / „Głos” (1978)
  • „Hop Szklankę Piwa” / „Song O Ciszy” (1979, z Jonaszem Koftą)

Pocztówki dźwiękowe

  • „Będziesz moją panią” (1970)
  • „Nie dokazuj” (1970)
  • „Dni, których nie znamy” (1971)
  • „Korowód” (1971)
  • „Świecie nasz” (1971)

Kompilacje

  • To pejzaż mojej ziemi (1973)
  • Zagrajcie nam dzisiaj wszystkie srebrne dzwony (1975)
  • Songi Teatru STU (1978)
  • Piosenki Solidarności (1981)
  • Złote przeboje (1990)
  • Ocalić od zapomnienia (1990)
  • Jeszcze pożyjemy (1993)
  • Złote przeboje 2 (1998)
  • Złota kolekcja: Dni, których nie znamy (1999)
  • Świecie nasz (2000/2005)
  • Piwnica pod Baranami (2001)
  • Złota kolekcja: Gdzieś w nas (2004)
  • Godzina miłowania (2005)
  • 40 piosenek (2011)
  • Złote przeboje (2014; płyta dołączona do książki „Marek. Marek Grechuta we wspomnieniach żony Danuty”)

Marek Grechuta- życiorys

Marek Grechuta urodził się w Zamościu w 1945 roku. W dzieciństwie wyjechał z rodziną do Chylic pod Warszawą, ale w 1956 roku rodzina na powrót osiadła w Zamościu. W czasie pobytu w Chylicach kościelny organista udzielał Grechucie pierwszych lekcji muzyki. Od najmłodszych lat uczył się gry na fortepianie. Ukończył zamojskie I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Zamoyskiego.

W 1963 roku podjął studia architektoniczne na Politechnice Krakowskiej. W 1966 z Janem Kantym Pawluśkiewiczem, założył Kabaret Architektów Anawa (z francuskiego en avant – naprzód), który wkrótce się przeobraził w zespół towarzyszący mu na występach.

Publiczny debiut muzyczny Grechuty miał miejsce w październiku 1967 roku, kiedy dzięki wykonaniu piosenki „Tango Anawa” zajął drugie miejsce wśród wokalistów na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie. W 1968 roku na VI KFPP w Opolu zdobył nagrodę dziennikarzy za piosenkę „Serce”, a rok później na VII KFPP jedną z głównych nagród (Nagroda TVP) za piosenkę „Wesele”. Z zespołem Anawa nagrał dwie swoje pierwsze płyty – Marek Grechuta & Anawa z 1970 roku oraz Korowód z 1971. W tym roku na IX KFPP w Opolu Grechuta zdobył główną nagrodę za piosenkę „Korowód”.

W 1971 Grechuta opuścił zespół Anawa i założył inny zespół, o nazwie WIEM (W Innej Epoce Muzycznej). Z zespołem tym nagrał dwa albumy – Droga za widnokres oraz Magia obłoków. Płyty wypełnione były muzyką z elementami jazz-rocka, a wśród tekstów wykorzystano twórczość poetów współczesnych, takich jak Tadeusz Nowak, Tadeusz Śliwiak, Ryszard Krynicki albo Mieczysław Jastrun.

Pięć lat później ponownie zaczął współpracę z Pawluśkiewiczem i pisanie muzyki do tekstów Witkacego. W 1977 na XV Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu jego piosenka „Hop – szklankę piwa” zdobyła Nagrodę Grand Prix, również na tym festiwalu przez Krystynę Jandę wykonywana była piosenka „Guma do żucia”, której muzykę i słowa napisał Marek Grechuta. Grechuta był również, wraz z Krzysztofem Jasińskim i Janem Kantym Pawluśkiewiczem, współautorem musicalu Szalona lokomotywa według Stanisława Ignacego Witkiewicza, prezentowanego w latach 1977–1980, m.in. w krakowskim Teatrze STU oraz katowickim Spodku.

W 1976 Marek Grechuta rozpoczął, trwającą blisko 10 lat, współpracę z Piwnicą pod Baranami.

W 1979 roku nagrał płytę z pieśniami do słów poety Tadeusza Nowaka, które poza nim zaśpiewali Teresa Iwaniszewska-Haremza, Magda Umer oraz Marian Opania. Utwory te, pochodzące ze spektaklu Zapach łamanego chleba nie spotkały się jednak z dobrym przyjęciem. W 1981 ukazały się Śpiewające obrazy, płyta nagrana ponownie z zespołem Anawa, na której znalazły się piosenki inspirowane obrazami van Gogha, Picassa, Degasa, Moneta, Renoira i Wyspiańskiego, a także muzyka ze spektaklu Otello.

W 1984 roku wspólnie z Krystyną Jandą nagrał płytę W malinowym chruśniaku, z wierszami Bolesława Leśmiana. Do własnych tekstów wrócił w 1986 roku, wydając (w 1987) płytę Wiosna – ach to ty. Wypełniona była lżejszą muzyką i przyniosła tytułowy przebój, zawierała też fragmenty muzyki ze spektakli Colas BreugononTumor Witkacego i Kroniki Olsztyńskiej. W 1987 roku napisał muzykę do przedstawienia teatralnego Jana Brzechwy – Kopciuszek. W 1989 roku wydał płytę Krajobraz pełen nadziei. W 1990 w Teatrze Stu odbył się koncert pt. „Złote przeboje”, w którym wystąpiła także, zaproszona przez Grechutę, aktorka Starego Teatru – Grażyna Trela (utwór: „Wesele”). W 1991 wydał Piosenki dla dzieci i rodziców, nagrane wspólnie z aktorami Teatru Starego w Krakowie oraz dziecięcym chórem Gama.

Rok 1994 przyniósł kolejną płytę: Dziesięć ważnych słów, zawierającą utwory poświęcone istotnym wartościom w życiu. Grechuta nawiązywał na niej do Dekalogu, określając ją jako „dziesięć przykazań człowieka współczesnego”.

W roku 2003 wspólnie z grupą Myslovitz wykonał cover ich przeboju „Kraków”, który znalazł się na dwupłytowym albumie The Best of Myslovitz. Ostatnią płytą Grechuty z premierowym materiałem były Niezwykłe miejsca (2004), gdzie znalazły się piosenki poświęcone miejscom, które go oczarowały.

W 2000 ukazał się zestaw Świecie nasz, zawierający wszystkie 13 albumów Grechuty. Kompilacja otrzymała w 2001 Nagrodę Muzyczną Fryderyk w kategorii „najlepsza reedycja”. Zestaw został wznowiony w roku 2005, uzupełniono go wtedy o album Niezwykłe miejsca, a także o składającą się z nagrań archiwalnych płytę Godzina miłowania.

W roku 2006 na 43 KFPP w Opolu Marek Grechuta został uhonorowany Grand Prix tego festiwalu (Nagroda Prezesa TVP).

Zmarł nagle w nocy 9 października 2006, w wyniku niewydolności krążenia, która była skutkiem ogólnego pogorszenia stanu zdrowia spowodowanego kilkoma czynnikami.

17 października 2006 został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Pogrzeb poprzedziła msza święta w Kościele Mariackim, gdzie artyści Piwnicy pod Baranami zaśpiewali Przychodzimy, odchodzimy i Dezyderata. Gdy trumna z ciałem Marka Grechuty opuszczała bazylikę, rozległy się oklaski, którym towarzyszyła melodia piosenki artysty „Ocalić od zapomnienia”. Od bramy Cmentarza Rakowickiego trumnę Marka Grechuty nieśli jego przyjaciele z Piwnicy, m.in.: Grzegorz Turnau, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Zbigniew Preisner. Nad grobem Jan Kanty Pawluśkiewicz odczytał wiersz napisany przez Leszka Aleksandra Moczulskiego. W pogrzebie Grechuty uczestniczyli m.in.: Grzegorz Turnau, Mirosław Czyżykiewicz, Jacek Zieliński, Anna Szałapak, Jacek Wójcicki, Artur Rojek, Leszek Wójtowicz i prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

Grzegorz Turnau

W latach 1973–1980 uczył się grać na fortepianie w podstawowej szkole muzycznej (OSM 1 st. na Basztowej w Krakowie).

Wyjechał na rok do Wielkiej Brytanii, skąd powrócił i ukończył V Liceum Ogólnokształcące im. Augusta Witkowskiego w Krakowie.

Debiutował na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie piosenką „Znów Wędrujemy” (do wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego), będąc jeszcze uczniem III klasy liceum. Zdobył pierwszą nagrodę, a dzięki niej trafił do Piwnicy pod Baranami, zaproszony przez Piotra Skrzyneckiego.

W latach młodości często jeździł do swoich dziadków do Inowrocławia. Obecnie nadal przyjeżdża do Inowrocławia, organizując koncerty z udziałem swoim i zaproszonych przez siebie artystów (m.in. Zbigniewa Wodeckiego, Justyny Steczkowskiej, Natalii Kukulskiej, Anny Marii Jopek, Gabrieli Kulki, Czesława Mozila, Zbigniewa Zamachowskiego, Macieja Stuhra, Wojciecha Malajkata, Olgi Bończyk, Doroty Miśkiewicz, Stanisława Soyki, Barbary Gąsienicy-Giewont). Koncerty organizowane są zawsze w ostatnią sobotę lipca pod inowrocławskimi tężniami solankowymi i noszą nazwę Inowrocławska Noc Solannowa. Miastu temu poświęcone są trzy piosenki na płycie 11:11 z 2005 roku: „Bossa Nova Solannowa” (wykonywana przez Annę Marię Jopek), „In Novo Wladislaw” (słowa do obydwu wspominanych piosenek napisał Michał Rusinek) oraz „Kino Bałtyk” (sł. Grzegorz Turnau).

Do bardziej znanych utworów artysty należą m.in.: „Znów wędrujemy”, „Naprawdę nie dzieje się nic”, „Cichosza”, „Między ciszą a ciszą”, „Pamięć”, „Bracka”, „To tu, to tam”, „Tutaj jestem” (sł. Michał Zabłocki), „Wiem” (sł. Andrzej Poniedzielski), „Liryka, liryka” (sł. Konstanty Ildefons Gałczyński), „Kawałek cienia” (sł. Grzegorz Turnau), „Leniwa głowa” (sł. Wiesław Dymny), „O, Kutno!” (sł. Jeremi Przybora), „Bombonierka” (duet z Barbarą Stępniak-Wilk, sł. Basia Stępniak-Wilk, muz. Aleksander Brzeziński).

Grzegorz Turnau współpracował między innymi z takimi artystami, jak: Ewa Małas-Godlewska, Anna Maria Jopek, Dorota Miśkiewicz, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Zbigniew Preisner, Jacek Wójcicki, Beata Rybotycka, Andrzej Sikorowski, Stanisław Soyka, Aleksander Glondys, Justyna Steczkowska, Magda Umer, Ola Maurer czy Wojciech Waglewski. Artysta jest również kompozytorem muzyki teatralnej i filmowej (m.in. do filmu Zakochany Anioł). Ponadto Grzegorz Turnau współpracuje z aktorami: Wojciechem Malajkatem oraz Zbigniewem Zamachowskim.

W swoich piosenkach Turnau wykorzystuje teksty czołowych polskich poetów XX wieku (najczęściej: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Jana Brzechwy, Bolesława Leśmiana, Zbigniewa Herberta, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego), twórców współcześnie żyjących (głównie Michała Zabłockiego oraz Leszka Aleksandra Moczulskiego, ale również Ewy Lipskiej, Jarosława Kiliana czy też Michała Rusinka). Znaczną część piosenek stanowią utwory pisane do własnych tekstów (m.in.: „Kawałek cienia”, „Pamięć”, „Kino Bałtyk”, „Nawet”, „Ultima Thule”, „11:11”, „Na młodość”, „Zanim…”, „Było kiedyś między nami”, „Pianista i ja”, „Fabryka klamek”). Spośród autorów zagranicznych Turnau kilkakrotnie sięgał do wierszy E.E. Cummingsa („Wiwat słodka Miłość”, „Jeśli szukasz prawd”, „Gdy kwitnie żonkil” – wszystkie w tłumaczeniu Stanisława Barańczaka). Ponadto, na jego płycie Fabryka Klamek z 2010 roku znalazł się utwór „Sonet LX” do tekstu Williama Shakespeare’a.

W dyskografii Grzegorza Turnaua znajdują się dwie płyty poświęcone twórczości innych artystów: Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego z Kabaretu Starszych Panów („Cafe Sułtan”) oraz Marka Grechuty („Historia Pewnej Podróży”). W pierwszą rocznicę śmierci Grzegorza Ciechowskiego wykonał wraz ze swoim zespołem utwór Ciechowskiego – „Śmierć na pięć”.